چک به عنوان یکی از معتبرترین اسناد تجاری شناخته می‌شود که نقش بسیار مهمی در نظام اقتصادی کشور بر عهده دارد. براساس گزارش‌هایی که بانک مرکزی کشور منتشر می‌کند بین 40 تا 50 درصد از پرداخت‌های کلان کشور از طریق چک صورت می‌گیرد. این ابزار مکتوب شامل تعهدی است که نویسنده آن ملزم به پرداخت آن در تاریخ به توافق رسیده است. در صورتی که مبلغ در زمان مقرر شده پرداخت نشود ممکن است عواقبی برای صاحب چک در بر داشته باشد. در این مطلب قصد داریم قوانین چک برگشتی را مورد بررسی قرار دهیم.
انواع چک
در حال حاضر چک‌های مختلفی وجود دارد که در اغلب موارد برای انتقال مبالغ بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. شناخت انواع چک زمانی کاربردی خواهد بود که شما صاحب یک کسب و کار باشید و یا قصد راه‌اندازی آن را داشته باشید. در حالت کلی چک‌ها به دو دسته کلی تقسیم بندی می‌شوند:
آن دسته از چک‌هایی که توسط بانک‌های عامل صادر می‌شود.
این دسته از چک‌ها نیز دارای سه نوع هستند که عبارتند از:
- چک بین بانکی (رمزدار): این نوع چک از سوی بانک و به درخواست صاحب حساب صادر می‌شود. چک بین بانکی به صورت رمزدار بوده و امکان نقدشوندگی ندارد و تنها برای انتقال مبلغ بین بانکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. صدور این نوع چک به صورت حامل و انتقال آن به صورت شخصی امکان‌پذیر نیست.
- چک تضمین شده رمزدار: این چک از طرف بانک و به درخواست صاحب حساب صادر می‌شود. پرداخت مبلغ وجه از سوی بانک تضمین می‌شود حتی اگر صاحب چک پول کافی در حساب نداشته باشد، چک تضمین شده رمزدار را می‌تواند در هر بانکی نقد کرد.
- چک مسافرتی: این چک توسط بانک‌های عامل صادر و وجه آن از همه بانک‌ها قابل دریافت است. این نوع چک‌ها را می‌توان به جای پول نقد جابه‌جا کرد. ارقام آنها صحیح و بدون اعداد اعشاری است.
چک‌هایی که توسط اشخاص صادر می‌گردد
چک‌هایی که توسط افراد صادر می‌شود نیز به دو دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شوند که عبارتند از:
- چک عادی: این نوع چک‌ها که در بازار بسیار رایج است در اختیار صاحبان چک قرار می‌گیرد. هر شخص برای نقد کردن چک باید به یکی از شعب همان بانکی که چک صادر شده است مراجعه کند.
- چک های گواهی شده یا تایید شده: این نوع چک نیز همانند چک عادی است، با این تفاوت که بانک وجه آن را تضمین می‌کند بدین معنی که اگر وجهی در حساب شخص هم وجود نداشته باشد بانک تضمین می‌کند که آن را پرداخت نماید.
قانون مربوط به چک برگشتی چیست؟
در قانون چنین قید شده است که اگر شخص برای دریافت چک اقدام نماید و مبلغ درج شده در چک در حساب فرد صادر کننده نباشد، شخص دریافت کننده می‌تواند به چک مورد نظر برگشت بزند. در گام بعدی فرد می تواند اقدامات قانونی لازم را انجام دهد. قانون جدید چک برگشتی با این هدف ابلاغ شده است که فرد ملزم به پرداخت آن شود.
در قانون جدید چک برگشتی فرد به سرعت می تواند چک را برگشت زده و فرد صاحب چک برای دریافت دسته چک با دشواری های بسیاری روبرو خواهد بود. از سوی دیگر فرد به سرعت تحت پیگرد قانونی قرار گرفته و در صورتی که مبلغ چک زیاد باشد ممنوع الخروج خواهد شد.
همچنین براساس قانون جدیدی که به تایید بانک مرکزی رسیده است، هر فرد به اندازه اعتبار حساب خود قادر خواهد بود چک صادر نماید. اگر اعتبار حساب فرد کمتر از مبلغ درج شده بر روی چک باشد اجازه صدور آن داده نخواهد شد.
یکی دیگر از راههایی که دولت برای جلوگیری از صدور چک بی محل پیش بینی کرده، راه‌اندازی سامانه صیاد است. در این روش به جای استفاده از چک کاغذی از سامانه صیاد برای صدور چک استفاده می‌شود. در صورتی که چک فرد برگشت خورد باشد امکان صادر کردن مجدد چک برای فرد امکان پذیر نخواهد بود.
چطور چک‌های خود را مدیریت کنیم؟
مدیریت امور مالی یکی از دغدغه‌های اصلی بسیاری از صاحبان کسب و کارهاست که به جهت شلوغی زیاد و پراکندگی مدیریت آن گاها چالش برانگیز می‌شود. چک‌های دریافتی و صادره و مدیریت آنها در این بین با توجه به قوانین سخت‌گیرانه وضع شده طی سال‌های اخیر به حساسیت این امور افزوده است.
در این میان نرم افزار‌های مدیریت کسب و کار با ارائه ویژگی‌های کاربردی راهکاری ساده و سریع برای این مشکل ارائه داده‌اند. نرم افزار رستورانی رایما از جمله این نرم افزارهاست که با طراحی براساس نیازها و دغدغه‌های صاحبان مشاغل توانسته این مشکل را برای آنها مرتفع سازد.
نرم افزار فروشگاهی آسان به شما این امکان را می‌دهد تا کلیه عملیات مربوط به مدیریت چک های دریافتی و پرداختی و ثبت عملیات واگذاری به بانک، یادآوری تاریخ سر رسیدچک ها،چاپ چک، راس گیری چک، وصول و استرداد آنها را در کمترین زمان و به سادگی مدیریت کرده و تحت کنترل خود درآورید.