جرم فرار مالیاتی یعنی استناد شخص به مدارک خلاف واقع و یا عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی ظرف مدت 3 ماه، که انواع آن در قانون مالیاتهای مستقیم بیان شده است. برای اشخاص حقیقی، مجازات جرم فرار مالیاتی، مجازات تعزیری درجه شش و برای اشخاص حقوقی، مجازات ممنوعیت از فعالیت یا صدور اسناد تجاری است.
پرداخت مالیات از سوی شهروندان در بسیاری از کشورهای جهان، به عنوان یکی از عمده‌ترین منابع درآمدی دولتها به شمار می‌رود. در کشور ما هم انواع مالیات به موجب قوانین مالیاتی اعم از مستقیم و غیر مستقیم، برای شهروندان و مؤدیان پیش بینی شده است. دولتها منابع درآمدی از محل مالیاتهای پرداختی اصناف و مشاغل را در جهت پیشرفت و آبادانی و ارائه خدمات شهری بهتر استفاده می‌کنند.
برای همین طبق قوانین مالیاتی، عدم پرداخت مالیات در برخی موارد جرم محسوب شده و در صورت فراهم بودن شرایط لازم برای تحقق جرم فرار مالیاتی، مجازات جرم فرار مالیاتی برای فرد اعمال خواهد شد.
فرار مالیاتی چیست؟
بر طبق قانون، پرداخت مالیات وظیفه شهروندان است. البته پرداخت مالیات بسته به اینکه مستقیم یا غیر مستقیم باشد تابع شرایط متفاوتی خواهد بود. پرداخت مالیاتهای مستقیم برای افراد و یا شرکت‌های مشمول الزامی است. اما مالیاتهای غیر مستقیم مانند مالیات بر ارزش افزوده، معمولا در زمان خرید کالا و خدمات از مصرف گنندگان کسر می‌گردد.
برخی از شهروندان با استفاده از روشهای مختلف در قانون مالیاتهای مستقیم، از زیر بار مسئولیت پرداخت مالیات در رفته و مشمول تخلف مالیاتی می‌شوند که در مواردی اعمال قانون در مورد آنها می‌تواند به شکل مجازات و تعقیب کیفری نیز باشند.
از رایج‌ترین روشهای فرار مالیاتی تاسیس شرکت‌های کاغذی است. شرکت کاغذی شرکتی است که فقط بر روی کاغذ و اسناد به ثبت رسیده و در رابطه با موضوع ثبت شده فعالیتی انجام نمی‌گیرد و یا اینکه اگر چه فعالیتی در رابطه با موضوع شرکت در حال انجام است، اما این کار صرفا سرپوشی بر فعالیت‌های مجرمانه‌ی صاحبان شرکت‌ها و یا وسیله‌ای برای پنهان نمودن هویت واقعی آنهاست که چنین کاری از جمله مصادیق فرار مالیاتی تلقی می‌شود. در چنین مواردی اسناد ثبت شده کاملا متفاوت با ماهیت فعالیت صورت گرفته می‌باشد.
مجازات فرار مالیاتی
در حالت کلی فرار مالیاتی بدین معنا است که فردی بر اساس قانون موظف به پرداخت مالیات باشد، اما با استفاده از انواع روشهای به ظاهر قانونی از پرداخت مالیات سر باز زده و یا به میزان کمتری مالیات پرداخت کند. در قانون مالیاتهای مستقیم جرم و مجازات فرار مالیاتی بر اساس ماده 201 این قانون به صورت زیر اعمال خواهد شد:
زمانی که مؤدی مالیاتی با هدف فرار از پرداخت مالیات، از روی عمد و سهوا، به تراز نامه و حساب سود و زیان و یا به دفاتر، مدارک و اسنادی که برای تعیین مالیات ملاک عمل هستند و بر خلاف واقعیت تنظیم و تهیه شدهاند، استنداد کند و یا برای 3 سال پی در پی از تسلیم اظهار نامه مالیاتی خودداری نماید علاوه بر مجازات های ذکر شده در قانون مالیاتهای مستقیم، از همه‌ی معافیت‌ها و بخشودگی‌های مالیاتی محروم خواهد شد.
نکته مهم در خصوص مشمولین جرم فرار مالیاتی این است که همانطور که اشاره شد، چنانچه فرار مالیاتی در قالب روشهای مختلف از روی عمد و با آگاهی از جنبه مجرمانه آن صورت گیرد، مشمول عنوان فرار مالیاتی خواهد بود. در غیر این صورت چنانچه شخص عدم وجود عمد در پرونده فرار مالیاتی خود را به اثبات برساند، جرمی برای وی تعریف نخواهد شد.
جمع بندی مطالب
مالیات یکی از منابع درآمدی مهم دولت است که معمولا صرف ارائه خدمات شهری و توسعه امکانات رفاهی می‌گردد. طبق قانون مالیاتی همه اشخاص چنانچه جزء مشمولین معافیت مالیاتی نباشند، موظف به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی خواهند بود که شرایط جزئی‌تر آن همه ساله از سوی دولت اعلام می‌شود.
جرم فرار مالیاتی می‌تواند تحت شرایطی به جرمی قابل پیگیرد از سوی مراجع قضایی تبدیل شود. از این رو برای اینکه از ایجاد موانع قانونی در راه توسعه و رشد کسب و کار خود جلوگیری کنید، بهتر است روشی مطمئن برای محاسبه و پرداخت به موقع مبالغ مالیاتی خود استفاده نمایید. نرم افزار رستوران رایما با پشتیبانی از قابلیت‌های متعدد امکان محاسبه دقیق و مستند فرایند خرید و فروش و درآمدهای شما را فراهم می‌کند.